روی

مشخصات عمومی روی (Pb)

فلز روی با عدد اتمی ۳۰،براق به رنگ سفید مایل به نقره ای است که در حالت استاندارد بصورت جامد بوده و در دمای معمولی به حالت شکننده و کریستالی است.این عنصر خاصیت نیمه رسانا دارد و قالب‌پذیری آن بالا است.در حالت غیر آلیاژی (خالص عنصری)، استحکام و سختی آن بیشتر از قلع و سرب و بسیار کمتر از آلومینیوم و مس است.اغلب استفاده روی، پس از آلیاژسازی آن با مقادیر کوچک سایر فلزات بوده و یا به عنوان پوشش محافظ فولاد به کار می رود.اغلب کانی های روی همراه با فلزات سرب، مس، طلا و نقره  می باشد.

تاریخچه روی قرن ها قبل از اکتشاف روی به شکل فلزی آن، از سنگ معدن آن در برنج سازی و از ترکیبات آن در پزشکی و برای بهبود زخم استفاده می شد.از قرن ۱۲ تا قرن ۱۶ ، هم فلز روی و هم اکسید روی در هند تولید می شد.در قرن ۱۷ تولید روی از هند به چین رسید. در سال ۱۵۴۶ روی در اروپا به عنوان یک فلز مجزا شناخته شد و در سال ۱۷۴۳ اولین کارخانه ذوب روی اروپایی در Bristol انگلستان به بهره برداری رسید.
منابع روی ۸۰%معادن روی زیر زمینی بوده و ۸% آن روباز و باقی مخلوط هر دو میباشد. ۱۵% حجم تولید روی از منابع روباز، ۶۴% از معادن زیر زمینی و ۲۱% از مجموع هر دو میباشد. به ندرت سنگ های استخراج شده جهت ذوب به اندازه کافی غنی بوده و نیازمند تغلیظ می باشند. به طور معمول سنگ ها حاوی ۳ تا ۱۰ درصد روی بوده و برای تغلیظ، ابتدا آنها را خرد، سپس آسیاب کرده تا بتوان فلز مطلوب را از بقیه جدا کرد. پس از تغلیظ، کنسانتره روی حاوی ۵۵% روی همراه با مقادیری مس، سرب و آهن می باشد. تاکنون نزدیک به ۶۰ نوع کانی روی شناخته شده است روی عنصری بطور طبیعی وجود ندارد. از این شمار سولفور روی با نام اسفالریت یا بلاند (ZnS) مهمترین کانی است. از دیگر کانیهای با اهمیت روی می‌توان به اسمیت زونیت ZnCO3، همی مورفیت (Zn4Si2O7(OH و زنسیت (ZnO) اشاره کرد.

کاربردهای روی

کاربردهای اصلی روی عبارتند از :

۱٫ پوشش های ضد خوردگی روی فولادها (گالوانیزه کردن)

۲٫ قطعات دقیق (دایکست – خودروسازی)

۳٫ مواد ساختاری

۴٫ برنج

۵٫ باطری سازی

۶٫ دارو و لوازم آرایشی

۷٫ ریزمغذی ها برای انسانها، حیوانات و گیاهان