آلمان یکی از صنعتی‌ترین و پیشرفته‌ترین کشورهای جهان است که مدت‌ها فعالیت‌های مشترک و گسترده‌ای با کشور ما داشته است.
با این حال، تحریم‌ها ضربه‌ای بود که ستون‌های همکاری ۲ کشور را لرزاند. ایران از دسترسی به فناوری‌ها و دانش روز آلمان محروم شد و آلمان هم یکی از مهم‌ترین شرکای تجاری خود را از دست داد. با این حال، رسیدن به توافق هسته‌ای و رفع تحریم‌ها فرصتی است که ژرمن‌ها را امیدوار به ایجاد روابط اقتصادی جدید کرده است.
آلمان کشوری است که با وجود صنایع معدنی قدرتمند، از معادن قابل توجه محروم است. زغال‌سنگ حرارتی تا حدودی محصول معدنی آلمان است. این کشور حدود ۵۰ درصد از برق خود را از طریق زغال‌سنگ تامین می‌کند و این محصول هنوز هم نقش مهمی در تامین انرژی آنها دارد. با این حال، معادن زغال‌سنگ باکیفیت این کشور در عمق بسیار زیادی از زمین قرار دارند که هزینه‌های استخراج آنها را به شدت افزایش داده است.
از طرفی بنابر اطلاعات سازمان زمین‌شناسی امریکا میزان تولید زغال‌سنگ این کشور از سال ۲۰۰۸م به بعد کاهش یافته است. به بحران زغال‌سنگ این کشور، مخالفت گروه‌های زیست‌محیطی را هم باید اضافه کرد که منجر به تصویب قوانینی برای محدود کردن فعالیت معادن شد. این وضعیت زغال‌سنگ، به همراه محدودیت در منابع معدنی دیگر و نیاز به تامین مواد اولیه صنایع سنگین، باعث شده چشم فعالان معدنی آلمان به خارج از مرزهای خود دوخته شود تا شاید بتوانند با سرمایه‌گذاری و همکاری با دیگر کشورها، به تامین نیازهای خود بپردازند. توافق هسته‌ای ایران فرصتی طلایی برای آنها بود تا باز هم به فکر بازگشت به بازار ایران بیافتند.
در این زمینه دوشنبه هفته گذشته، یک هیات بلندپایه آلمانی برای دیدار با مقام‌های اقتصادی کشور وارد ایران شدند. این هیات در دیداری که با محمد رضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت داشتند از آمادگی خود برای شروع همکاری با ایران خبر دادند و ابراز امیدواری کردند که آینده روابط تجاری و اقتصادی کشور باز هم روشن باشد. در این زمینه، مهدی کرباسیان، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رییس هیات عامل ایمیدرو اعلام کرد که اولویت ایران در همکاری با شرکت‌های آلمانی، علاوه بر تامین تجهیزات و ماشین‌ها، جذب سرمایه و انتقال فناوری است. پیش از این هم، ترکیه برای سرمایه‌گذاری و همکاری‌های معدنی در ایران اعلام آمادگی کرده بود.
رییس انجمن سرمایه‌گذاری خارجی اتاق بازرگانی ایران در زمینه حضور هیات آلمانی، در گفت‌وگو با صمت عنوان کرد: حضور هیات آلمانی در ایران بسیار با اهمیت است. بیشتر آنها از مسئولان بالا رتبه صنایع و شرکت‌های بزرگ آلمان بوده و حضور آنها نشان‌دهنده علاقه‌مندی به همکاری با ایران است. حضور سران بسیاری از بزرگترین شرکت‌های بین‌المللی صنعتی و معدنی در ایران می‌تواند نویدبخش آینده روشنی برای بخش معدن کشور باشد. البته آنها در گفت‌وگو با وزیر صنعت، معدن و تجارت کشور عنوان کردند که برای عقد قرارداد به ایران سفر نکرده‌اند و تا رفع تحریم‌ها نمی‌توان انتظار اتفاق بزرگی داشت. با این حال آماده‌اند که به محض رفع تحریم‌ها، همکاری‌های خود را در معادن و صنایع معدنی کشور آغاز کنند.
فرصت همکاری‌های متقابل
حسین سلیمی اضافه کرد: فف فعالیت آلمان در ایران می‌تواند فرصت قابل‌توجهی برای بهبود وضعیت تجهیزات، ماشین‌ها و فناوری‌های مورد استفاده در بخش معدن کشور باشد. درحال‌حاضر و با وجود تحریم‌ها، هنوز هم برآورد می‌شود که حدود ۳۰ درصد از تجهیزات و ماشین‌آلات مورد استفاده در معادن و صنایع کشور ساخت آلمان هستند که البته بسیار فرسوده و قدیمی شده‌اند. این ماشین‌ها باید نوسازی و تعمیر شوند. همکاری با آلمان فرصت بهبود و بازسازی وضعیت ماشین‌ها را به کشور می‌دهد.
از طرفی بخشی از این ماشین‌ها هم در دوران تحریم به دلیل نداشتن قطعات یدکی از رده خارج شده‌اند که به سهولت می‌توانند وارد چرخه اقتصادی کشور شوند. در هر صورت، بخش زیادی از تجهیزات و ماشین‌آلات حتی متعلق به چند دهه پیش است و باید با انواع جدید خود جایگزین شوند. مزیت دیگر تجهیزات و ماشین‌های معدنی آلمان، کیفیت بالای آنها است. چند سالی به دلیل تحریم‌ها، ایران نمی‌توانست به این تجهیزات و ماشین‌های سطح اول جهان دست پیدا کند و برای خرید ماشین‌های با کیفیت پایین‌تر مجبور به پرداخت هزینه‌های بیشتر و طی کردن فرآیندهای طولانی‌تر بود.
وی در ادامه افزود: از طرفی آلمان تجربه موفقی در زمینه خصوصی‌سازی داشته و در سال‌های گذشته بسیاری از شرکت‌های دولتی خود را توانسته به طور موفقیت‌آمیز به بخش خصوصی خود واگذار کند. ایران می‌تواند از تجربیات آنها در این زمینه هم استفاده کند. مزیت دیگر همکاری با آلمان، تجربه مشارکت‌های اقتصادی ۲ کشور است. آلمان، زمانی یکی از بزرگترین شرکای تجاری ایران بود و حجم همکاری‌های اقتصادی ۲ کشور به ۷ یا ۸ میلیارد دلار هم می‌رسید. درحال‌حاضر هم پیش‌بینی می‌شود که در مدت یک‌سال، حجم همکاری‌ها به ۱۰ میلیارد دلار برسد که بخش قابل‌توجهی از آن در بخش معدن خواهد بود.
بخش های مورد همکاری
به گفته رییس انجمن سرمایه‌گذاری خارجی به نظر می‌رسد که آلمان علاقه‌مند به همکاری در واحدهای صنعتی و معدنی بزرگ و از طرفی خواستار آن است که برخی از مواد اولیه مورد نیاز صنایع خود را از ایران تامین کند. صنایع سنگین آلمان و به‌ویژه تولید فولاد آلیاژی آنها در سطح جهان بی‌نظیر بوده که حتی ایران هم مصرف‌کننده برخی از محصولات آنها است. این صنایع نیاز به مواد اولیه دارند که ایران می‌تواند در تامین آن نقش داشته باشد.
در این راه، قرار نیست که مواد اولیه خام و کانسنگ‌های معدنی به آلمان صادر کنیم بلکه تلاش بر آن است که بخشی از فرآیند ایجاد ارزش افزوده در کشور انجام شود. برای دستیابی به این هدف، نیاز است که علاوه بر خرید تجهیزات به انتقال فناوری، جذب سرمایه‌های آنها و مشارکت در تولید بپردازیم. ایران همچنین تولیدکننده برخی محصولات پتروشیمی است که آلمان واردکننده آنها است. می‌توان با صادر کردن این محصولات، ارز مورد نیاز برای خرید ماشین‌های صنعتی و معدنی را تامین کرد.
سلیمی در ادامه از تشکیل کمیته‌های مشترک برای تعیین نیازهای بخش معدن ایران خبر داد. به گفته او، در این کمیته نیازهای داخلی ایران مشخص می‌شود و به اطلاع هیات‌های آلمانی می‌رسد تا به محض رفع تحریم‌ها، همکاری‌ها آغاز شود و بتوان مشکلات موجود را به سرعت رفع کرد.
منبع: گسترش صمت
