رو به اتمام بودن ذخایر سطحی معدنی یعنی ضرورتی برای اکتشاف و بهره‌برداری از ذخایر موجود در عمق زمین؛
که دولت یازدهم نیز در ابتدای شروع کار خود آن را در اولویت اقدامات معدنی قرار داد. سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران با مجهز کردن بخش‌های خود پروژه ژئوفیزیک هوایی استان‌های خراسان رضوی و مازندران را آغاز کرده تا بتواند با دستیابی به نتایج مثبت، سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را به سمت این حوزه جذب کند.کارشناسان سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران برای حل معضل کم‌آبی و جلوگیری از خروج آب از کشور در پی اکتشاف منابع آب‌های کارستی به ویژه در مناطق مرزی هستند. در این راستا عملیات اکتشافی و مطالعاتی در ۳۱ استان کشور منجر به تعیین چند نقطه اولویت‌دار شد که براساس آن مناطقی که با مشکل تامین آب شرب برای ساکنان روبه‌رو هستند و علاوه بر آن به عنوان مناطق کارستی دارای ظرفیت آب یاد می‌شوند، برای این طرح در نظر گرفته شدند. همچنین برای نخستین بار در منطقه خاورمیانه و به همت کارشناسان سازمان زمین‌شناسی، مطالعات ژئوفیزیک هوایی با هدف شناسایی و اکتشاف آب‌های زیر زمینی آغاز شد. مطالعات سازمان زمین‌شناسی حاکی از آن است که شیب لایه‌های زیرین زمین از سمت ایران به ترکمنستان است که سبب خروج و تخلیه منابع ارزشمند آب کارستی متعلق به ایران به ترکمنستان می‌شود و بر این اساس بررسی و شناسایی منابع آب زیرزمینی، ضروری به نظر می‌رسد. در استان مازندران نیز به منظور شناسایی و ظرفیت‌یابی مواد معدنی، عملیات برداشت ژئوفیزیک هوایی به میزان ۱۵هزار کیلومتر خطی و به درخواست شرکت سرمایه‌گذاری غدیر و با روش مغناطیس‌سنجی و رادیومتری انجام خواهد شد. با توجه به فقر داده‌های تحت‌الارضی به دلیل وجود پوشش گیاهی انبوه در استان مازندران، برداشت داده‌های ژئوفیزیک هوایی به شکل پوشش سراسری برای شناسایی ذخایر معدنی در عمق از اهمیت بالایی برخوردار است. از سویی دیگر شرایط آب‌وهوایی و وجود این پوشش‌های گیاهی باعث ایجاد محدودیت در برداشت روش‌های متداول ژئوفیزیکی می‌شود. در نتیجه ۲بلوک به عنوان محدوده‌های عملیات ژئوفیزیک هوایی در بخش جنوبی استان مازندران با توجه به ظرفیت بالای معدنی پیشنهاد شده که این عملیات شامل برداشت تقریبی ۱۳هزار و۲۰۰کیلومتر خطی پرواز در محدوده‌ای با وسعت ۳هزار کیلومتر مربع است.
استان مازندران شامل بخش‌هایی از برگه یک دویست و پنجاه هزارم زمین‌شناسی ساری، آمل، قزوین، سمنان، تهران و گرگان است و در این منطقه ذخایر فلزی از جمله سرب و روی، فلورین، بوکسیت، ماسه ریخته‌گری و نیز آهن، قلع، تنگستن و طلا برآورد شده است.
تکمیل پروژه اکتشاف آب کارستی تا ۲ماه آینده
وزیر صنعت، معدن و تجارت در حاشیه آغاز عملیات پروژه ژئوفیزیک هوایی استان‌های خراسان رضوی و مازندران برای اکتشاف منابع معدنی و آب کارستی، اظهار کرد: در استان خراسان رضوی مطالعات اولیه را شروع کردیم و به این نتیجه دست یافتیم که در نقاط مختلف به ویژه در شمال استان و در منطقه کلات، منابع آبی در لایه‌های سخت و آهکی وجود دارد. گزارش این موضوع به شورای‌عالی آب ارائه شد و خوشبختانه مورد تایید قرار گرفت که هم در این استان و هم در سایر استان‌ها که مطالعات اولیه ما به نتیجه رسیده، مطالعات عمیق‌تر را دنبال کنیم. محمدرضا نعمت‌زاده افزود: این پروژه که امروز کار عملیاتی خود را شروع کرده در ۲ماه آینده تکمیل می‌شود و امیدوار هستیم بخشی از منابع آبی در این منطقه که با کمبود آب روبه‌رو است، به تامین آب شرب شهرستان‌های استان کمک کرده و همچنین این اطلاعات در اختیار سرمایه‌گذاران قرار بگیرد. وی در ادامه با اشاره به اجرای این عملیات در استان مازندران گفت: استان مازندران دارای مشخصه کوهستانی و جنگلی است و گستردگی فضای سبز مانع از آن می‌شود که از نظر مسائل زیست‌محیطی عملیات گسترده اکتشافی روی زمین انجام شود و این امر فعالیت زیرزمینی را در این ارتباط اجتناب‌ناپذیر می‌کند. در نتیجه باید اطلاعات کامل را به ویژه از منابع و ذخایر زیرزمینی در اختیار داشت. این مطالعات برای نخستین بار در کشور به منظور شناسایی لایه‌های زیر زمینی درباره معادن فلزی شروع شده است. به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت، مزایای این کار آن است که بخش خصوصی به آن ورود داشته و شرکت سرمایه‌گذاری غدیر این‌کار را با هدایت و نظارت سازمان زمین‌شناسی انجام می‌دهد. در بخش غربی استان و همچنین جنوب شرقی استان مازندران، این مطالعات آغاز شده و امیدوار هستیم در ۲ تا ۳ماه آینده، نتایج آن در اختیار سرمایه‌گذاران علاقه‌مند قرار بگیرد. نعمت‌زاده افزود: در صورت دستیابی به نتایج خوب، برای نخستین بار در زمینه فلزات به سمت حفاری از زیر زمین و برداشت مواد معدنی از عمق خواهیم رفت تا آسیبی به جنگل و منابع طبیعی وارد نشود.
هدف‌گذاری دولت یازدهم
رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران نیز در حاشیه این آیین، اظهار کرد: در کشور ایران به دلیل ویژگی‌های زمین‌شناسی نمی‌توان انتظار یافتن ذخایر معدنی را در مقیاس جهانی در سطح زمین داشت. به طوری که طی ۱۰ساله گذشته در کشورهای توسعه‌یافته معدنی یافتن ذخایر قابل توجه معدنی در سطح به صفر رسیده و عمق اکتشافات معدنکاری به ۵۰۰متر می‌رسد. محمدتقی کره‌ای تصریح کرد: دولت یازدهم در ابتدای شروع کار خود با توجه به موارد یاد شده، اکتشافات و شناسایی را تا عمق ۱۵۰متر هدف‌گذاری کرده است. بر این اساس مهم‌ترین روش برای دستیابی به این هدف، مطالعات ژئوفیزیک است. وی با اشاره به روش الکترومغناطیس، تصریح کرد: این روش تا عمق ۵۰۰متر را اکتشاف می‌کند و علاوه بر اکتشاف ذخایر فلزی و معدنی، برای اکتشاف آب‌های کارستی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی
معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران در گفت‌وگو با صمت درباره آغاز عملیات پروژه ژئوفیزیک هوایی استان‌های خراسان رضوی و مازندران برای اکتشاف منابع معدنی و آب کارستی، اظهار کرد: یکی از راه‌های دستیابی به اکتشافات معدنی در عمق، استفاده از عملیات ژئوفیزیک هوایی است که این اقدامات، در ۴ تا ۵شرکت، بومی شده و در حال انجام است.
بهروز برنا افزود: خوشبختانه سازمان زمین‌شناسی ایران از دهه ۸۰ به این موضوع مجهز شد و تا امروز بیش از ۵۰۰هزار کیلومتر خطی را کار کرده است. یعنی در بیش از ۲۰درصد خاک کشور این عملیات انجام شده است. این لایه‌های اطلاعاتی، کمک بسیاری به اکتشاف ذخایر پنهان کشور می‌کند. با توجه به اینکه ایران روی کمربندهای شناخته شده فلزی و غیرفلزی جهانی قرار دارد، ما را به کشف ذخایر جدید رهنمود می‌کند. وی ادامه داد: درحال‌حاضر این کار در چند استان و به تازگی در منطقه سنگان با همکاری سازمان ایمیدرو انجام شده که نتایج بسیار خوبی به همراه داشته است. حدود ۸۰محدوده امیدبخش در این منطقه مشخص شد که می‌تواند سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را جذب کند. به گفته برنا، باید محور اکتشاف و معدنکاری را در کشور توسعه دهیم زیرا این موضوع نقشه راهی برای رونق اقتصادی و ویژه معضل بیکاری است. وی درباره دانش فنی مورد استفاده در این پروژه، بیان کرد: ژئوفیزیک هوایی در کشور به ۳ روش انجام می‌شود؛ الکترومغناطیس که به کشف ذخایر سولفوره کمک می‌کند، روش مگنتومتری که بیشتر به ذخایر آهن و ذخایری که به مغناطیس جواب می‌دهند کمک می‌کند و روش رادیومتری که در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد. سازمان زمین‌شناسی به تازگی به روش الکترومغناطیس مجهز شده که در کشف منابع معدنی و بررسی آب‌های کارستی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این موضوع خبر بسیار خوبی است به ویژه آنکه ما در یک کشور کم بارش و کم آب قرار داریم. این موضوع می‌تواند به کشف ذخایر آب در مناطق کم‌آب کمک کند. برنا تاکید کرد: استان‌های سمنان، مازندران، خراسان شمالی و خراسان رضوی را در این پکیج در نظر گرفته‌ایم که قرار است این کار در آنها تکمیل شود. خوشبختانه لایه‌های اطلاعاتی زیادی غیر از ژئوفیزیک هوایی در زمینه اکتشافات انجام شده و تیم اکتشافی نیز در حال کار در مناطق است. یعنی کنترل زمینی همزمان با ژئوفیزیک هوایی در حال انجام است.
منبع : گسترش صمت
