شیوع ویروس کرونا کویید 19 زمینه را برای رکود در اقتصاد و کاهش فعالیت در بسیاری از صنایع کشور فراهم کرد. ایران نیز از اثرات همهگیری این ویروس بینصیب نمانده است. بدون تردید صنایع ایران نیز از این بیماری متضرر میشوند. در همین حال باید تأکید کرد که صنایع کشور ما از گذشته نیز با مشکلات اساسی روبرو شده بودند. تحریمهای بین المللی فعالیت تولیدکنندگان را در حوزه های مختلف دشوار کرده است. تغییر مداوم قوانین و سیاست های غیرکارشناسی و سلیقهای ضربات جدی را به بدنه صنایع وارد کرده است در چنین شرایطی شیوع ویروس کرونا همچون تیری بر پیکره صنایع وارد می شود. در ادامه باید خاطرنشان ساخت صنعت سرب و روی نیز از همه گیری ویروس کرونا متأثر شده است. تولیدکنندگان سرب و روی کشور بخشی از خاک مورد نیاز خود برای تولید را از کشور ترکیه وارد می کنند؛ در عین حال سهم قابل توجهی از صادرات ما نیز به مقصد این کشور انجام می شود. حال در چنین شرایطی از یک سو صادرات که اثرگذاری ویژهای بر عملکرد این صنعت دارد؛ با اما و اگرهای متعددی روبرو شده است. از سوی دیگر نیز واردات خاک مورد نیاز این صنایع برای تولید نیز با محدودیت روبرو است.
صنایع معدنی برنده بازار
صنایع معدنی با توجه به ویژگیهای ذاتی خود در قیاس با بسیاری از صنایع، تأثیر محدودتری از همهگیری ویروس کرونا، کویید 19 می پذیرند. البته در این میان باید تأکید کرد که تصمیمات ستاد ملی کرونا و سیاستگذاران این حوزه نیز اهمیت ویژهای دارد. در دورهای که ستاد پیشگیری از کرونا تصمیم به توقف فعالیت در واحدهای تولیدی گرفت؛ فعالان صنایع معدنی نیز کار خود را تعطیل کردند. در ادامه نیز با هدف حفظ سلامت کارکنان خود، اقدامات و پروتکلهای بهداشتی این کمتیه را اجرایی کردند. قوانین مربوط به فاصلهگذاری اجتماعی در خطوط تولید اجرایی شدند. در حال حاضر نیز مواد ضدعفونیکننده و بهداشتی به صورت مرتب در اختیار کارکنان قرار میگیرد. این موارد در برآورد هزینههای تولید محاسبه نشده؛ اما قطعاً تأثیر بسزایی بر صورتهای مالی دارد. در ادامه باید کارکنان آموزشهای لازم را ببینند تا امکان فعالیت در شرایط جدید و با رعایت نکات بهداشتی فراهم شود. بنابراین باید تأکید کرد که این ویروس بر تولید صنایع معدنی نیز اثرگذار بوده؛ هرچند هنوز برای برآورد این اثرات زود است.
همه گیری ویروس کویید 19، بر بازار مصرف و در نتیجه فروش محصولات معدنی نیز اثرگذار است. در بسیاری از کشورها قرنطینه با شدت بیشتری نسبت به ایران اجرایی شده و همچنان ادامه دارد. بنابراین در چنین شرایطی بازار تقاضا برای بسیاری از محصولات صنایع معدنی به شدت کاهش یافته است. در نتیجه شاهد آن هستیم که قیمت فلزات در بورس جهانی کاهش پیدا کرده است. این افت قیمت ضرر قابل توجهی را به تولیدکنندگان وارد می کند.
با این وجود همچنان امید داریم که این محدودیتها کوتاه مدت باشند و در آینده بتوانیم این افت تولید را جبران کنیم و زمینه را برای رشد تولید فراهم کنیم. در همین حال از دولتمردان انتظار میرود هرچه سریعتر تصمیمات صحیح برای برخورد با این جالشها را اتخاذ کنند. بدون تردید اقدام سریع و مؤثر به حفظ موقعیتهای شغلی در کشور کمک می کند. دولت در حال حاضر تنها مشکلات و چالشهای واحدهای کوجک را در نظر دارد. این در حالی است که شرکتهای بزرگ حزو تولیدکنندگان اصلی کشور هستند و نباید مشکلات و شرایط آنها فراموش شود. مجموعههای بزرگ موقعیتهای شغلی متعددی را ایجاد کردهاند و بر همین اساس تداوم روند تولید و فعالیت آن ها حائز اهمیت است. با این وجود متأسفانه در موقعیت کنونی دولت تنها شعار حمایت از تولیدکنندگان را سر میدهد. اما اقدامی اساسی در جهت حمایت از تولید ترتیب نمیدهد. بنابراین در چنین شرایطی از دولتها انتظار میرود با اعمال سیاستهای تشویقی از صاحبان صنایع حمایت کنند. دریافت بازپرداخت تسهیلات بانکی به تعویق بیفتد؛ در واقع حمایت از تولید در گفتههای رئیسجمهور و مسئولان دیده میشود اما در عمل اجرایی نمیشود.
ظرفیت صنایع سرب وروی کشور به مراتب بیشتر از مصرف این دوفلز در کشور است؛ بنابراین رونق و توسعه در صنعت سرب و روی وابستگی قابل ملاحظهای به صادرات آن دارد. در همین حال بخش عمدهای از تولیدات این صنایع به کشورهای ترکیه و چین صادر می شود. در چنین موقعیتی امکان صادرات تولیدات این صنایع به کشور ترکیه بسیار محدود شده است.
تولید و صادرات سرب روی، متأثر از کرونا
پس از انتشار خبر شیوع ویروس کرونا در ایران؛ مرزهای ایران با کشورهای همسایه بسته شد. در ادامه با همهگیری این ویروس در دنیا؛ تجارت در سطح بین المللی کاهش ویژهای یافت. در حال حاضر نیز بسیاری از مرزهای ایران با کشورهای همسایه همچنان بسته است.
در چنین شرایطی، صنعت سرب و روی نیز متحمل آسیبهایی شده است. در همین حال باید تأکید کرد ظرفیت ایجاد شده در صنایع سرب و روی کشور به مراتب بیشتر از مصرف این دو فلز در کشور است؛ بنابراین رونق و توسعه در صنعت سرب و روی وابستگی قابل ملاحظهای به صادرات آن دارد. در همین حال بخش عمدهای از تولیدات این صنایع به کشورهای ترکیه و چین صادر می شود. در چنین موقعیتی امکان صادرات تولیدات این صنایع به کشور ترکیه بسیار محدود شده است علاوه بر این باید خاطر نشان ساخت میزان خاک سرب و روی استخراج شده در کشور؛ کل نیاز این صنعت را به مواد اولیه تأمین نمیکند. بابراین حجم قابل توجهی از ماده مورد نیاز تولید در صنعت سرب وروی کشور از طریق واردات و از کشور ترکیه انجام میشود. اما ممنوعیتهای موجود؛ این مسیر را دشوار کرده است.
در چنین شرابطی میتوان اذعان کرد هرچه ممنوعیتهای تجاری برای مدت زمان طولانیتری ادامه باشند؛ لطمات بیشتری بر عملکرد تولیدکنندگان وارد خواهد شد. چرا که این تولیدکنندگان ناچار هستند با ظرفیت پایینی تولیدکنند که با بهرهوری اقتصادی همراه نخواهد بود. در ادارمه باید خاطر نشان ساخت اشتباهات سیاست گذاران کشور و مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت در طول سالیان گذشته لطمات غیرقابل جبرانی را به فعالان این صنعت سرب و روی وارد کرده است. این مسئولان با وضع قوانین سلیقهای، موانع متعدد را در مسیر صادرات شمش سرب و روی ایجاد کردند. در نتیجه در سال گذشته صادرات این صنعت به شدت کاهش یافت. حال در سال جاری قیمت این فلزات در بورسهای بینالمللی کاهش قابلتوجهی داشتهاست؛ بنابراین باید اذعان کرد که تولیدکنندگان این صنایع با چالشهای جدی روبرو شده اند. در چنین موقعیتی میتوان تأکید کرد که سال دشواری پیشروی این تولیدکنندگان است. بنابراین از سیاستگذاران انتظار میرود مسیر تولید صنایع را هموار کنند. همچنین با اتخاذ تصمیمات لحظهای و غیرکارشناسی؛ فعالیت این تولیدکنندگان را دشوارتر نکنند.
