با توجه به زمینه‌های غنی معدنی در کشور، سرمایه‌گذاری در حوزه صنایع معدنی می‌تواند یکی از ضرورت‌های کشور قلمداد شود. یکی از مسائلی که می‌تواند در صنایع معدنی و ورود فناوری نوین به کشور موثر باشد، جذب سرمایه‌گذار خارجی است.
از این‌رو برای جذب سرمایه‌گذار خارجی در گام نخست باید به معرفی ظرفیت‌های خود پرداخت و از سوی دیگر با ایجاد زیرساخت‌های لازم سبب ماندن آنها و سرمایه‌گذاری در داخل شد.
قوانین حامی
یکی از مهم‌ترین عواملی که می‌تواند در جذب سرمایه‌گذار خارجی موثر باشد، ایجاد زیرساخت‌های لازم است. در این‌باره محمدحسین بصیری، عضو هیات‌علمی دانشگاه تربیت مدرس در حاشیه اجلاس بین‌المللی معدن و صنایع معدنی«IMIS۲» در گفت‌وگو با صمت عنوان کرد: معدن و صنایع معدنی در حقیقت جزو مزیت‌های مهم ما برای کشور به‌شمار می‌رود. از این‌رو نیازمند جذب سرمایه‌گذار خارجی و سرمایه‌گذاری در این زمینه هستیم. بصیری در ادامه افزود: اما موضوعی که باید به آن توجه داشت، ایجاد زیرساخت‌های لازم در این زمینه است که البته ما در ایجاد این زیرساخت‌ها چندان موفق عمل نکرده‌ایم. وی خاطرنشان کرد: در گام نخست باید بتوانیم ظرفیت‌های معدنی و صنایع وابسته به آن را به دنیا معرفی کرده و بشناسانیم. هرچند در این زمینه گام‌هایی برداشته‌ایم، اما باز نیاز به معرفی بیشتری در این زمینه داریم، چراکه باتوجه به ظرفیت‌های ما در حوزه معدن و صنایع معدنی، نیازمند معرفی بیشتری برای خارجی‌ها هستیم. این عضو هیات علمی دانشگاه عنوان کرد: هرچند تبلیغاتی برای معرفی ظرفیت‌های کشورمان آغاز شده، اما از سوی دیگر باید زیرساخت‌های لازم برای جذب سرمایه‌گذار در معدن و صنایع معدنی را فراهم کنیم، چراکه کشور ما هنوز برنامه و قوانین مدون و منطبق با استانداردهای بین‌المللی را دارا نیست. بصیری در ادامه یادآور شد: سرمایه‌گذار با تبلیغات ما با رغبت وارد کشور می‌شود، اما با فضای مبهم و آشفته‌ای روبه‌رو خواهد شد که نتیجه مثبتی ندارد. وی با اشاره به اینکه سرمایه‌گذاری در زمینه معدن و صنایع معدنی یک سرمایه‌گذاری پرریسک به‌شمار می‌رود، گفت: اکتشاف معدنی یکی از پرریسک‌ترین حوزه‌های سرمایه‌گذاری به‌شمار می‌رود. حالا از بدو امر یعنی از اکتشاف تا مراحل دیگر مانند ذوب و تولید محصول نهایی حاضر به سرمایه‌گذاری خواهد بود. اما در مراحل سرمایه‌گذاری با مسائلی روبه‌رو خواهد شد که رغبت به سرمایه‌گذاری را کاهش خواهد داد. بصیری برای روشن شدن از حمایت عملی از سرمایه‌گذار خارجی عنوان کرد: در دوره‌های گذشته سرمایه‌گذار خارجی در معدن و صنایع معدنی با این عنوان که «معادن ما مورد چپاول خارجی‌ها قرار گرفت» مورد حمله رسانه‌های داخلی قرار گرفت و مانع از ادامه کار آنها شدند و آن شرکت نیز رفتن از ایران را بر ماندن ترجیح داد. این عضو هیات علمی دانشگاه تاکید کرد: از این‌رو باید برای شرکت‌های خارجی یک ضمانت اجرایی در نظر گرفت. در کل برای جذب سرمایه‌گذار خارجی از یک‌سو به زیرساخت و از سوی دیگر به قوانین شفاف و مدون و پذیرفته شده در کل کشور نیاز داریم، چراکه ممکن است برای مثال وزارت صنعت، معدن و تجارت آیین‌نامه‌ای را برای پذیرش سرمایه‌گذار خارجی تدوین کند که از سوی نهاد دیگری مورد تایید قرار نگیرد. بصیری در پاسخ به این پرسش که کدام صنایع معدنی باید در اولویت سرمایه‌گذار کشور قرار گیرد، عنوان کرد: بیشتر صنایع معدنی ما برای سرمایه‌گذاری ایده‌آل هستند. اما نکته قابل توجه در این زمینه بروز کردن فناوری در تمامی صنایع معدنی است. برای مثال صنعت فولاد، مس و سرب و روی نیازمند فناوری روز هستند تا بتوانند میزان مصرف انرژی را کاهش دهند.
نقش مناطق ویژه در جذب سرمایه‌گذار خارجی
مناطق ویژه اقتصادی یکی از زمینه‌های جذب سرمایه‌گذار به‌ویژه در حوزه صنایع معدنی به‌شمار می‌روند. در این‌باره حسن شاهرخی، مدیرمنطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی‌بر پارسیان در حاشیه اجلاس بین‌المللی معدن و صنایع معدنی IMIS۲ در گفت‌وگو با صمت اظهار کرد: به طور کلی کشورها برای اینکه بتوانند سرمایه‌گذارهایی در سطح بین‌المللی جذب کنند تا بتوانند این رغبت را در سرمایه‌گذار ایجاد کنند و سرمایه خود را از کشور مادر به کشور مقصد انتقال دهند، اقدام به احداث مناطق ویژه اقتصادی کرده‌اند. در این راستا نیز کشورهای در حال توسعه از این مناطق الگوبرداری کرده‌اند. شاهرخی در ادامه توضیح داد: مناطق ویژه اقتصادی با این هدف ایجاد می‌شوند تا بتوانند قوانین ساده‌تری از قوانین کشور سرزمین مادری ایجاد کنند تا با اطمینان و امنیت بالا بتوانند سرمایه‌گذار را حاضر به سرمایه‌گذاری کنند. وی در پاسخ به این پرسش که مناطق ویژه معدنی تا چه اندازه به رشد صنایع معدنی کمک خواهد کرد، گفت: یکی از ویژگی‌های کشور ما مزیت معادن فلزی و معادن هیدروکربنی در کشور است که البته بحث ذخایر هیدروکربنی مربوط به وزارت نفت و بحث معادن فلزی و غیرفلزی مربوط به وزارت صنعت، معدن و تجارت است. از این‌رو باوجود معدن در کشور و مزیت‌های دیگر، مناطق ویژه اقتصادی در رشد، توسعه و جذب سرمایه‌گذار در صنایع معدنی می‌تواند بسیار اثربخش باشد، از این‌رو سیاست و برنامه کلی کشور بر این است که صنایع معدنی به سمت مناطق ویژه هدایت شوند. مدیرمنطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی‌بر پارسیان در پاسخ به این پرسش که آیا زیرساخت‌های لازم برای جذب سرمایه‌گذار آماده شده است، عنوان کرد: بخشی از زیرساخت‌ها جزو مزیت‌های ما برای سرمایه‌گذاری به‌شمار می‌رود، مانند موقعیت جغرافیایی، نیروی انسانی یا دسترسی به آب‌های آزاد و… اما برخی زیرساخت‌ها را نیز باید مهیا کرد که این زیرساخت‌ها به مسائلی چون مدیریت، قوانین و مالیات و… بازمی‌گردد. شاهرخی با اشاره به اینکه سال آینده سال عملیاتی شدن سرمایه‌گذاری در ایران خواهد بود، عنوان کرد: در سال ۹۵ شاهد ورود سرمایه‌گذاران مختلفی در زمینه صنایع معدنی بودیم که امیدواریم در سال ۹۶ منجر به سرمایه‌گذاری عملیاتی در این امرشود. در حقیقت سال ۹۶ سال شکوفایی اقتصادی برای ایران خواهد بود، چراکه دنیا بیش از پیش خواهان ارتباط با کشور ایران است.
منبع: گسترش صمت
