حدود ۸۰ واحد فرآوری در صنعت روی و ۱۰ واحد فرآوری در صنعت سرب در کشور مشغول به فعالیت هستند که این واحدها با حدود ۴۰درصد ظرفیت کار می‌کنند. با این وجود نیز نیمی از تولیدات داخلی به خارج از کشور صادر می‌شود.
البته به اعتقاد کارشناسان و دست‌اندرکاران این صنعت، مهم‌ترین چالشی که این صنعت با آن دست به گریبان است، کمبود مواد اولیه است که واردات آن نیز سبب افزایش نرخ تمام‌شده می‌شود.
فناوری صنعت سرب و روی را روزآمد کنیم.
درباره ظرفیت‌های صنعت سرب و روی در ایران و فناوری‌های واحدهای تولیدی آن، رضا اعتدال کارشناس صنعت سرب و روی عنوان کرد: صنعت سرب و روی در ایران صنعتی تازه‌تاسیس محسوب نمی‌شود، چراکه شرکت‌هایی باسابقه همچنان در این صنعت مشغول به کار و فعالیت هستند. وی همچنین درباره میزان ظرفیت کنونی سرب و روی موجود عنوان کرد: در صنعت سرب و روی کشور، مازاد عرضه تولید وجود دارد و بخش عمده‌ای از تولیدات آن صادر می‌شود. البته در چند دهه گذشته در این صنعت برندهای معتبری شکل گرفته‌اند. اعتدال با اشاره به واحدهای فرآوری در صنعت سرب و روی عنوان کرد: بیش از ۸۰ واحد فرآوری در صنعت روی و حدود ۱۰ واحد تولیدکننده سرب درحال‌حاضر مشغول به فعالیت هستند که بزرگترین آن شرکت سرب و روی ملی ایران است. به‌طور معمول حدود ۶۰درصد تولیدات روی و بیش از ۵۰ درصد تولیدات سرب نیز صادراتی است. وی با اشاره به وضعیت بازار صنعت سرب و روی در کشور عنوان کرد: وضعیت بازار به‌طور قطع از تعادل بین عرضه و تقاضا شکل می‌گیرد. در وضعیت کنونی سرب و روی در داخل به‌صورت مازاد تولید است که بخش عمده‌ای از آن به ترکیه صادر می‌شود. البته ترکیه محل ورودی به کشورهای اروپایی به‌شمار می‌رود و کشورهای اروپایی سرب و روی ما را از کشور ترکیه خریداری می‌کنند. البته به‌تازگی برخی شرکت‌های معتبر اروپایی از شرکت‌های ایرانی خرید کرده‌اند. این کارشناس سرب و روی در پاسخ به این پرسش که چگونه می‌توان بازارهای مستقیم دیگری پیدا کرد، گفت: برای صادرات بیشتر باید در زمینه کیفیت و پس از آن بازاریابی بیشتر، هزینه و سرمایه‌گذاری کرد و از این طریق با دور زدن کشور ترکیه به‌طور مستقیم کالا را به‌دست مصرف‌کننده رساند. اعتدال در ادامه با اشاره به اینکه نرخ سرب و روی صادراتی ایران براساس قیمت‌های جهانی است، خاطرنشان کرد: بازار فروش سرب و روی بیشتر حوزه کشورهای اروپایی است و ترک‌ها نیز برای شرکت‌های اروپایی آن را از ایران خریداری می‌کنند. البته در سال ۹۵ چند شرکت اروپایی مستقیم از ایران خرید داشته‌اند. برای مثال یک شرکت سوئیسی حدود ۲هزار تن روی از یک شرکت ایرانی خریداری کرد. ما باید بتوانیم به بازارهای اروپایی به‌صورت مستقیم برندهای خودمان را به فروش برسانیم. این کارشناس صنعت سرب و روی با اشاره به راهکارهایی برای گسترش در بازارهای جهانی سرب و روی عنوان کرد: برای یافتن بازارهای بیشتر ما باید بتوانیم بازاریابی بهتری انجام دهیم و در نمایشگاه‌های بین‌المللی که در این زمینه برگزار می‌شود، حضور فعال داشته باشیم نه اینکه مانند یک بازدیدکننده حضور داشته باشیم. ما باید بازاریابی کرده و مصرف‌کننده‌ها را به‌وسیله این نمایشگاه‌ها پیدا کنیم. اعتدلال تاکید کرد: ما چیزی کمتر از ترک‌ها نداریم، چون آنها بازاریابی می‌کنند و در این زمینه البته هزینه‌هایی هم صرف کرده و در مقابل بازارهایی را برای خود ایجاد می‌کنند، در حالی‌که اقدام اضافی یا ایجاد ارزش‌افزوده‌ای برای این کار انجام نمی‌دهند. از ما می‌خرند و با برند خودشان ۱۰۰دلار گران‌تر از ما به فروش می‌رسانند و در هر تن با هزینه حمل و بار در این زمینه سود می‌کنند. این کارشناس حوزه صنعت سرب و روی در ادامه عنوان کرد: درحالی‌که اگر تولیدکنندگان داخلی همین سود را می‌بردند به‌طور قطع وضعیت تولید به مراتب بسیار بهتر از شرایط امروزی بود. اعتدلال در ادامه به مهم‌ترین چالش‌های صنعت سرب و روی پرداخت و عنوان کرد: ما باید از فناوری روز استفاده بیشتری کنیم تا بتوانیم نرخ تمام‌شده را کاهش دهیم. البته مهم‌ترین چالش کنونی در صنعت سرب و روی کمبود مواد اولیه است که اگر معدن مهدی‌آباد راه‌اندازی شود، ظرفیت‌های خالی در شرکت‌ها پر می‌شود و می‌توان امیدوار بود منابع جدیدی در اختیار داشته باشیم. درحال‌حاضر معدن انگوران حدود ۹ میلیون تن ذخیره دارد و چندان امیدوارکننده نیست. البته معدن‌های کوچک جوابگوی این همه تولیدکننده و ظرفیت در صنعت سرب و روی نیست. بنابراین بهتر است به‌دنبال منابع جدید باشیم. وی با اشاره به فناوری موجود در این صنعت عنوان کرد: باید صنعت سرب و روی را به فناوری روز تجهیز کنیم. به‌ویژه اینکه این فناوری باید در زمینه استحصال استفاده شود. البته شرکت‌های خصوصی در این زمینه پیش‌قدم شده‌اند، اما این موضوع باید همه‌گیر و فراگیر شود، چراکه فناوری‌های جدید به نوعی می‌تواند سبب کاهش نرخ تمام‌شده در این صنعت شود. این کارشناس صنعت سرب و روی ادامه داد: فناوری‌هایی باید در این صنعت ورود پیدا کند که میزان ضایعات این صنعت را کاهش دهد. بسیاری از شرکت‌ها همچنان در خروجی خط‌های‌شان حدود ۵ تا ۶درصد فلز محتوای داخل فیلتر کیک‌هایشان وجود دارد. اگر همین خطوط را به فناوری روز مجهز کرده تا خروجی آن را به زیر ۲درصد کاهش دهیم، می‌توانیم استفاده بهینه‌تری در خط تولید داشته باشیم. از این‌رو امیدوارم شرکت‌ها برای روزآمدن کردن فناوری خود هزینه کنند.
کمبود مواد اولیه داریم.
ظرفیت‌های بسیاری در کشور در صنعت سرب و روی ایجاد شده است که این واحدها با کمبود مواد اولیه روبه‌رو هستند. در این‌باره محمد حیدرزاده، مدیرعامل شرکت ذوب و روی بافق در گفت‌وگو با صمت عنوان کرد: در صنعت سرب و روی به‌یژه روی ظرفیت بالایی در کشور نصب و سبب شده کارخانه‌ها با حدود ۴۰درصد ظرفیت‌شان کار کنند. حیدرزاده در پاسخ به این پرسش که به چه دلیل واحدهای سرب و روی با کمتر از نصف ظرفیت خود کار می‌کنند، گفت: مهم‌ترین دلیل آن کمبود خوراک و مواد اولیه است. چراکه محصول سرب و روی ایران همواره مشتری دارد و کیفیت محصولات ۷۰ تا ۸۰ کارخانه‌ای که در این زمینه مشغول فعالیت هستند، دارای کیفیت است. کیفیت شمش سرب و روی ایران در حد بین‌المللی است. اما تنها تهیه مواد اولیه گلوگاه تولید در این صنعت به‌شمار می‌رود تا بتوانند با ظرفیت کامل کار کنند. وی در پاسخ به این پرسش که به چه میزان مواد اولیه وارد می‌شود و تا چه اندازه بر افزایش نرخ تمام‌شده تاثیرگذار خواهد بود، گفت: بیشتر کارخانه‌ها مبادرت به ورود کنسانتره می‌کنند که البته این موضوع سبب افزایش نرخ تمام‌شده می‌شود. در این زمینه معادن زیادی در کشور وجود دارد که ظرفیت بالایی دارند و به هیچ‌وجه به صلاح کشور نیست که متکی به واردات باشد. هرچند معدن مهدی‌آباد در حال راه‌اندازی است، اما این یک برنامه بلندمدت است و باید بیش از این به فکر راه‌اندازی معادن کوچک در کشور باشیم. مدیرعامل شرکت ذوب و روی بافق در ادامه به کشورهای هدف صادراتی اشاره و عنوان کرد: بیشترین میزان صادرات ما به ترکیه، کره‌جنوبی، چین و کشورهای آسیای جنوب‌شرقی و… است. اما باید به سمت صادرات بیشتری در این زمینه پیش رفت.
منبع: دنیای معدن
