قیمت سرب و روی به کف رسیده است

پیش‌بینی می‌شود با نزدیک شدن قیمت‌های سرب و روی به پایین‌ترین سطح خود، در ماه‌های آینده شاهد روند صعودی نرخ‌های این فلزات باشیم.

بررسی روند قیمت‌های سرب و روی در بازار جهانی نشان می‌دهد با دامه روند کاهشی این فلزات در هفته‌های اخیر شاهد کاهش نرخ‌های در بازار ایران نیز بودیم به گونه‌ای که هر کیلوگرم روی با عیار ۹۹/۹۸ که در هفته‌های پایانی تیر ماه ۷۴۰۰ دلار بود اکنون بین نرخ‌های ۷۱۰۰ تا ۷۳۰۰ نوسان دارد. برخی شرکت‌ها قیمت روی با عیار ۹۹/۹۸ و ۹۹/۹۷ را ۷۱۰۰ تا ۷۱۵۰ تومان به ازای هر کیلوگرم اعلام می‌کنند درحالی که برخی کارخانه‌های دیگر روی از سوی بعضی شرکت‌ها ۷۲۰۰ تا ۷۳۰۰ تومان قیمت‌گذاری می‌شود.

همچنین روی با عیار ۹۹/۹۵ نیز در بازار داخل ۷۰۵۰ تومان به ازای هر کیلوگرم به فروش می‌رسد. علاوه براین، قیمت سرب با عیار ۹۹/۹۸درصد در بازار ایران به ۶۲۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم رسید درحالی که اوایل سال به ۸۰۰۰ تومان نیز رسیده بود. کارشناسان بازار داخل معتقدند با تنزل قیمت‌ها در هفته‌های اخیر، حجم معاملات نیز نسبت به ماه قبل کاهش یافته است اما پیش‌بینی می‌شود با توجه به سقوط قیمت‌ها و رسیدن آنها در روی به ۱۹۰۰ و در سرب به ۱۷۰۰ دلار در هر تن، از ماه آینده شاهد روند صعودی نرخ‌ها باشیم.

حسن حسینقلی، رییس کمیته سرب و روی خانه معدن ایران با اشاره به کمبود نقدینگی و روند نزولی قیمت‌ها در بازار گفت: با توجه به نزولی بودن بازارهای سرب و روی جهانی در بازار داخل نیز شاهد روند کاهشی قیمت‌ها هستیم اما پیش‌بینی‌ها نشان‌دهنده آن است که قیمت‌های روی و سرب به کف نزدیک شده و چنانچه بیشتر از این میزان کاهش یابد باید شاهد تعطیلی بسیاری از واحدهای سرب و روی در دورترین نقاط جهان باشیم.

وی نبود و گاه کمبود نقدینگی در بین خریداران را از جمله مهم‌ترین مشکلات واحدهای سرب و روی کشور برشمرد و گفت: تحریم‌ها و مشکلات انتقال وجه ناشی از آن و تامین مواد اولیه و خاک مورد نیاز واحدهای سرب و روی از دیگر موانعی است که پیش روی این واحدها وجود دارد.

حسینقلی ادامه داد: همچنین نحوه انعقاد قرارداد و قیمت‌گذاری خاک از سوی شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران، سهمیه‌بندی واحدهایی که نیازمند خاک هستند و نبود توجه کافی به بخش اکتشافات و معادن فعال از دیگر مشکلات کارخانه‌های سرب و روی کشور است.

وی افزود: مشکلات مطرح شده در بالا سبب تعطیلی بسیاری از واحدهای سرب و روی موجود در کشور شده و نیز واحدهایی که همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهند تنها با ۳۵ درصد ظرفیت درحال کار هستند چراکه خاک معدن «انگوران» جوابگوی نیاز این تعداد واحد سرب و روی نبوده و معدن «مهدی‌آباد» نیز در مراحل اولیه بوده و باطله‌برداری آن تازه آغاز شده است.

رییس کمیته سرب و روی خانه معدن در پایان گفت: پیشنهاد ما تقویت معادن کوچک سرب و روی به منظور تامین خوراک مورد نیاز واحدها تا زمان راه‌اندازی معدن «مهدی‌آباد» است.

این گزارش می‌افزاید، در بازارهای جهانی هفته گذشته میانگین قیمت روی و سرب در مقایسه با ۲ هفته قبل کاهشی بود و در روی میانگین قیمت فروش از ۲۰۴۹/۲ دلار به ۲۰۰۶/۱دلار رسید و در بخش سرب نیز از ۱۸۲۶/۹دلار به ۱۷۶۱/۳دلار تنزل یافت.البته در فلز سرب قیمت‌ها درطول هفته گذشته زیر ۱۸۰۰ دلار بود و حتی در روز پایانی هفته (۲۴ جولای) به ۱۷۰۶/۵دلار در هر تن رسید.فلز روی نیز دوباره مرز ۲۰۰۰ دلار را در هفته گذشته شکست و در روز پایانی هفته ۱۹۵۸/۵ دلار ثبت شد.

سرب یکی از قدیمی‌ترین فلزهایی است که مورد استفاده انسان‌ها قرار گرفته است. بسیاری از مورخان قدمت استفاده آن را به ۵ هزار سال پیش و برخی قدمت آن را حتی تا ۷ هزار سال قبل هم می‌دانند. دلیل کاربرد گسترده و برجسته آن در تمدن بشری، وفور آن در طبیعت، تهیه آسان، کار کردن ساده با آن، انعطاف‌پذیری و چکش‌خواری بالا و همچنین پالایش آسان بوده است. تمام این موارد سبب شده که از روزهای نخستین شهرنشینی انسان‌ها از این فلز سنگین استفاده شود. برخی از مورخان این گونه نظریه‌پردازی می‌کنند که سقوط امپراتوری روم به دلیل استفاده بیش از حد از سرب بوده است. شهروندان این امپراتوری به دلیل نوشیدن آب انتقالی در لوله‌های سربی، ضعیف و درجنگ‌ها آسیب‌پذیر شده بودند. با این حال سرب مقاوم‌ترین فلز متداول است و هنوز هم ساختمان‌هایی که ۴ قرن پیش در اروپا با سقف سربی ساخته شده‌اند، پابرجا هستند.

کاربردهای نوین

اما امروزه کاربرد عمده سرب در باتری‌های سربی-اسیدی است. سیستم‌های الکتریکی وسایل نقلیه، کشتی‌ها و هواپیماها برای شروع کار خود به باتری وابسته هستند و این باتری‌ها گاهی حتی انرژی حرکتی وسایل را هم تامین می‌کنند.

به گزارش مرکز زمین شناسی امریکا سایر باتری‌ها برای ذخیره برق استفاده می‌شوند و برخی از سیستم‌های بزرگ سربی ـ اسیدی برای حفظ قدرت برق در شبکه‌های برق شرکت‌های بازرگانی و سیستم‌های مترو کاربرد دارند. از طرفی، نیاز روزافزونی به سیستم‌های کنترل ولتاژ و جلوگیری از خاموشی‌های ناخواسته وجود دارد؛ نوساناتی که می‌توانند به رایانه‌ها و بسیاری از دستگاه‌های برقی گرانقیمت صدمه بزنند. در گذشته، سرب مورد استفاده در این سوخت به نحوی دومین کاربرد وسیع این فلز سنگین بود که البته به دلیل مشکلات زیست‌محیطی، کاربرد آن در این سوخت به شدت کاهش یافته است.

کارکردهای غیرحمل‌ونقلی سرب شامل استفاده از آن در ساختمان‌های اداری، مدارس و هتل‌ها برای ایجاد عایق صوتی است. همچنین در بیمارستان‌ها و مراکز هسته‌ای نیز از آن به طور گسترده استفاده می‌شود. در اولی برای ایجاد سپری در مقابل اشعه‌های عکسبرداری و دومی برای عایق کردن ساختمان‌ها در مقابل تشعشعات رادیواکتیو. از این فلز در بخش‌های امنیتی فرودگاه‌ها، همچنین در پوشش کابل‌های برق و براق کردن پشت‌بام‌ها استفاده می‌شود.

یکی از مشکلات بزرگ سرب، سمی بودن آن است. ورود مقادیر اندکی از این فلز به بدن انسان می‌تواند اثرات مرگباری بر جای بگذارد. حتی استفاده از آن در ساخت گلوله‌های شکار در حال کاهش است تا از ورود این فلز به زنجیره غذایی جلوگیری شود. به دلیل این خطرات بالقوه، در سال‌های گذشته، مقررات سختگیرانه زیادی برای محدود کردن تولید و استفاده سرب تدوین شده است. با این حال، برای بسیاری از کاربردهای سرب، جایگزینی وجود ندارد و در چند سال آینده مازاد تقاضای این فلز باعث افزایش قیمت جهانی آن می‌شود.

به لطف نرخ بالای بازیافت سرب و هزینه پایین پالایش آن، این فلز یکی از مقرون به صرفه‌ترین فلزهای قابل‌استفاده بشر است و استفاده از آن باعث می‌شود که مصرف انرژی هم کاهش بسیاری یابد. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که همچنان تقاضای جهانی برای سرب در سطح بالایی باشد و تا سال‌ها مازاد تقاضای آن از بین نرود؛ عواملی که نوید دهنده روند صعودی قیمت‌های جهانی برای این فلز سنگین هستند.«روی» هم معمولا به همراه سرب تولید می‌شود. با این حال، روی چهارمین فلز پرکاربرد جهان پس از آهن، آلومینیوم و مس است. روی برای حفاظت از فولاد در مقابل فرسودگی استفاده می‌شود (با گالوانیزه کردن آن). از طرفی آلیاژ این فلز به همراه مس برای ساختن برنج استفاده می‌شود. استفاده روی برای این ۲ کاربرد به ترتیب ۵۰ و ۳۴ درصد از تولید جهانی است. از طرفی، به عنوان یک مولفه شیمیایی در لاستیک، سرامیک، رنگ‌ها و محصولات کشاورزی به کار می‌رود. این عنصر نقشی مهمی در رشد و نمو انسان، حیوانات و گیاهان دارد.

«روی» در بیش از ۵۰ کشور جهان استخراج می‌شود و بیشتر از ۴۰ کاربرد در تولید فلز و مشتقات مختلف آن فعال هستند. با این حال، افزایش مستمر تقاضا برای آن باعث می‌شود که به‌تدریج شاهد مازاد تقاضا برای آن باشیم. این روند از سال ۲۰۱۸م به بعد مشاهده خواهد شد و تا سال‌ها ادامه خواهد یافت. یکی از مهم‌ترین دلایل این موضوع، جایگزین نداشتن این فلز است. تا زمانی که نتوان به شیوه مقرون‌به‌صرفه دیگری اقدام به تولید فولاد
ضد زنگ کرد، نیاز به روی افزایش می‌یابد. شاید اگر روزی ساختمان‌ها از پلاستیک ساخته شوند، نیاز به روی و در نتیجه قیمت آن کاهش یابد.