تشکل‌های بخش خصوصی که امروزه در بخش‌های مختلف معدن و صنایع معدنی ایران فعالند، با رویکردهای مختلفی، مکمل یکدیگر هستند. سرمایه‌گذاری، بهره‌برداری، فرآوری و… حوزه‌هایی است که بخش خصوصی در آنها ورود کرده است. یکی از این تشکل‌ها، کمیسیون معدن خانه اقتصادایران است که چندی پیش تاسیس شد.
حضور افراد دانشگاهی و دانش‌آموخته در این تشکل می‌تواند زمینه را برای همکاری بیشتر بین صنعت و دانشگاه فراهم کند. در واقع فعالیت بخش خصوصی در حوزه‌های مختلف معدنی اگر با حمایت‌های دولتی همراه باشد به نتایج مثبتی خواهد رسید.
جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی
کارشناسان و فعالان معدنی معتقدند که ایران با این ظرفیت بالای معدنی نیازمند تشکل‌های بیشتری است تا علاوه بر گسترش فعالیت‌های معدنی زمینه را برای انجام فعالیت‌های مشترک و همچنین جذب سرمایه‌گذار خارجی فراهم کند.
ابراهیم جمیلی، رییس خانه اقتصاد ایران درباره راه‌اندازی کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران و اهداف آن در گفت‌وگو با صمت اظهار کرد: بخش معدن ایران ظرفیت بسیار بالایی دارد و این در حالی است که تعداد تشکل‌های معدنی بسیار کم است.
وی با اشاره به اینکه کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران قصد دارد تا نظر معدنکاران و فعالان این بخش را جویا شود، افزود: کمیسیون معدن برای ایجاد تعامل و همکاری بیشتر بین معدنکاران تشکیل شده است. جذب سرمایه‌گذار داخلی و همچنین سرمایه از بازار داخل، از دیگر اهداف این کمیسیون است. موضوع مهم در بخش معدن، مربوط به فناوری و ماشین‌آلات جدید و روز دنیا است که می‌توان زمینه واردات آنها را به کشور فراهم کرد. کمیسیون معدن نیز تمام تلاش خود را برای انتقال فناوری‌ها و ماشین‌آلات روز معدنی به کشور خواهد کرد تا بتواند از این طریق علاوه بر تولید محصولات با کیفیت موجبات کاهش قیمت تمام شده محصول را فراهم کند.
جمیلی تصریح کرد: افزایش صادرات مواد معدنی نیز یکی دیگر از برنامه‌های کمیسیون معدن است که هم بازارهای جدید صادراتی را شناسایی کرده و هم برای تنوع بخشیدن به مواد معدنی صادراتی انجام می‌شود که باید در مدت زمان کوتاه آن را به سرانجام برساند. استفاده از نظر معدنکاران و ارائه آن به بخش‌ها و سازمان‌های دولتی می‌تواند کمک بزرگی به فعالان این عرصه برای حل مسائل و چالش‌های موجود در بخش معدن باشد.
حمایت دولت برای ورود به بخش فرآوری
به گفته جمیلی کمیسیون معدن با صادرات مواد معدنی به شکل خام مخالف است و باید برنامه‌ریزی برای فرآوری آنها انجام داد. حال اگر توان فرآوری مواد معدنی وجود نداشته باشد و تنها بر صادرات مواد به شکل خام اقدام شود امکان رسیدن به اهداف اصلی وجود نخواهد داشت. اما اگر در کنار صادرات برنامه‌ای برای فرآوری مواد معدنی تدوین شود و دولت نیز مشوق‌هایی برای سرمایه‌گذاران در نظر بگیرد سرمایه‌گذاران نیز انگیزه لازم برای ورود به حوزه فرآوری پیدا خواهند کرد. در واقع باید توجه بیشتری روی بخش فرآوری مواد معدنی و تولید محصولات نهایی نسبت به گذشته داشت.
او گفت: اعضای کمیسیون معدن خانه اقتصاد که افراد دانش‌آموخته و دانشگاهی هستند، می‌توانند پلی برای ایجاد همکاری جدی بین دانشگاه و صنعت باشند تا دانشجویان رشته معدن را برای کارآموزی به معادن کشور معرفی کرده و همزمان با تحصیل در معادن مشغول به کار شوند و بتوانند تجربه فعالیت عملی را نیز داشته باشند.
تشکل‌های جدید معدنی
سعید صمدی، رییس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران درباره این تشکل که به تازگی فعالیت خود را آغاز کرده در گفت‌وگو با صمت اظهار کرد: کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران تشکلی جدید است. در حال حاضر، توسعه معدن به وسیله بخش خصوصی جدی شده و مسئولان کشوری به این نتیجه رسیده‌اند که بخش خصوصی باید حضور فعال و منسجم‌تری در حوزه معدن و صنایع وابسته داشته باشد.
او گفت: در جلسه اخیر هیات دولت با رهبر معظم انقلاب نکاتی مطرح شد؛ نخست اینکه معدن باید جایگزین نفت شده و برای رسیدن به این موضوع باید حمایت بیشتری از بخش خصوصی شود.
صمدی معتقد است یکی از راه‌های ایجاد تعامل بخش خصوصی با دولتی‌ها و سازمان‌های تصمیم‌گیرنده برای تبیین خواسته‌های آنها حضور «ان‌جی‌او»هاست. خانه اقتصاد به عنوان یک تشکل، تصمیم گرفته تا بخشی از فعالیت خود را به حوزه معدن اختصاص دهد. درواقع ظرفیت بالای معدنی ایران به گونه‌ای است که می‌توان تشکل‌های بیشتری را برای حوزه معدن تشکیل داد تا در کنار هم و نه به‌عنوان رقیب کامل‌کننده یکدیگر باشند و به رشد و توسعه فعالیت‌های معدنی کشور کمک کنند.
تثبیت بخش خصوصی
صمدی بر این باور است که تشکل‌های خصوصی همچون کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران می‌تواند جایگاه بخش خصوصی را به تثبیت برساند. یکی از ویژگی‌های مهم کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران، نگاه اقتصادی حاکم بر آن است و در هر بعدی که از فعالیت‌های معدنی از استخراج تا فرآوری ـ که قرار است به آن پرداخته شود ـ بحث اقتصادی آن در اولویت خواهد بود.
وی ادامه داد: کمیسیون معدن در ابتدای راه است و این درحالی است که ۵۰درصد اعضای آن را افراد دانشگاهی تشکیل داده‌اند. این ویژگی باعث شده تا نگاه حاکم بر کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران با دیگر تشکل‌ها متفاوت باشد.
او معتقد است بخش معدن با حضور سرمایه‌گذاران خارجی می‌تواند به پیشرفت واقعی برسد. اما باید توجه داشت که حضور سرمایه‌گذاران خارجی نباید تنها به ورود ماشین‌آلات و تجهیزات فنی اکتفا کنیم. بلکه باید در کنار آن از مدیریت و دانش فنی روز نیز استفاده کرد.
صمدی گفت: از نیازهای اساسی بخش معدن ایران، فناوری و دانش فنی نوین است زیرا نبود فناوری در کشور، باعث افزایش قیمت تمام‌شده محصول نهایی می‌شود. حال با توجه به اینکه دولت قصد دارد که دیگر وارد بحث سرمایه‌گذاری معدنی نشود و بنگاهداری‌ها را رها کند به همین دلیل لازم است تا نسبت به جذب سرمایه‌گذاران خارجی اقدام کرد.
او بر این باور است که مباحث زیست‌محیطی نیز باید مورد توجه قرار گیرد و با ایجاد تعامل میان معدن و محیط‌زیست به رشد و پایداری هر ۲ بخش کمک کرده و هر ۲ سود ببرند. از طرفی تعداد تشکل‌های بخش خصوصی برای بخش معدن بسیار کم بوده و لازم است تعداد آنها افزایش پیدا کند.
منبع: گسترش صمت
