زمستان است و حتی نیازی نیست لباس گرم بپوشیم. شاید برخی از این شرایط و هوای به اصطلاح بهاری لذت ببرند اما بدون شک، ۶ ماه دیگر همین افراد هم از گرمای بیش از حد تابستان گله خواهند کرد.
اگر اوضاع به همین منوال پیش برود تا ۱۰ سال دیگر کودکان هیچ تصوری از برف و سرما نخواهند داشت. کره زمین به جهنمی واقعی تبدیل خواهد شد. اما نکته جالب آنجا است که با گذشت چند دهه از نخستین هشدارها نسبت به گرمایش جهانی، نه تنها کشورها نسبت به یافتن راهکاری برای این معضل، عزمی راسخ از خود نشان ندادهاند، بلکه دستکم ۲کشور بهطور کامل از این شرایط راضی هستند؛ روسیه و کانادا.
بخش بزرگی از این ۲ کشور را مناطق سرد و یخزده تشکیل دادهاند که فعالیت اقتصادی را در آنها کمرنگ کرده است. اینکه هر ۱۰ معدن نخست در فهرست سردترین معادن جهان در روسیه قرار دارد، تاییدکننده این موضوع است. در صورتی که یخها آب شوند و خاک و گل خود را از زیر برف نشان دهد، این ۲ کشور میتوانند به توسعه فعالیتهای کشاورزی و معدنکاری در چنین سرزمینهایی اقدام کنند. گرینلند و آلاسکا از دیگر مناطق جهان هستند که از این شرایط بهرهمند خواهند شد. نکته جالب آن است که بکر بودن این مناطق تضمینی بر ذخایر قابل توجه معدنی آنها است و تا چند سال آینده میتوان انتظار داشت که بازارهای معدنی جهان به تسخیر این سرزمینهای سفیدپوش درآیند.
بنابر تحلیل نیویورک تایمز، شاید به همین دلیل باشد که روسها همواره نسبت به تعهد دادن برای پایبندی به اقدامات زیستمحیطی بهمنظور حفظ شرایط آبوهوایی کره زمین، اکراه داشتهاند. رییسجمهور آنها، ولادیمیر پوتین هم بهطور علنی، علم تغییرات آبوهوایی را زیر سوال برده است.
با این حال، در حال حاضر هم، هر دوی این کشورها، ضربههای زیادی را که به منابع طبیعی آنها وارد میشود، تحمل میکنند؛ ضربههایی که ناشی از گرم شدن زمین است. بهعنوان مثال، هر سال میلیونها جریب از جنگلهای روسیه در آتشسوزیهای طبیعی از بین میرود. از طرفی، برخی از کارشناسان هم معتقدند که کشورهایی که خود را برنده گرمایش جهانی میدانند، پس از مواجه شدن با سیل مهاجران و آوارگان دیگر کشورها، نظرشان عوض خواهد شد.
گرمایش جهانی تا چه اندازه جدی است؟
ناسا و سازمان اقیانوسی و هواشناسی امریکا (NOAA) بهصورت جداگانه درجه حرارت کره زمین را اندازهگیری کردند و به این نتیجه رسیدند که ۲۰۱۵م گرمترین سال تاریخ کره زمین از سال ۱۸۸۰م تاکنون بوده است. مقایسه دمای کنونی کره زمین با دمای ۱۳۵ سال گذشته به این دلیل است که بشر از همین سال، توانسته آمار گرمایش زمین به ثبت برساند.
پیش از این، ۲۰۱۴م گرمترین سال کره زمین بود که حالا سال گذشته با افزایش ۰/۱۳ درجه سلسیوسی توانسته رکورددار شود. در آن سال، میانگین دمای کره زمین، ۱۴/۵۷ درجه سلسیوس بود. عمده تغییرات به وجود آمده د ۳۵ سال اخیر رخ داده و انسان در کمتر از نیم قرن، زمین را به جهنمی سوزان تبدیل کرده است. نکته آنجا است که براساس نظر کارشناسان، سال ۲۰۱۶م میتواند سال شکست دوباره رکورد دمای زمین باشد.
به گفته مایکل ژاراد، دبیر سازمان هواشناسی جهانی سازمان ملل متحد، درحال حاضر رکورد دما در بیشتر نقاط جهان شکسته شدهاست. به گفته ژاراد اکنون دمای کره زمین ۱/۱ درجه گرمتر از دوران پیش از صنعتی شدن است. این درحالی است که سران کشورهای جهان به تازگی و در نشستی مشترک وعده دادهاند که دمای جهان بیشتر از ۲ درجه نسبت به دوران پیشصنعتی افزایش پیدا نکند. در صورتی که این اتفاق بیفتد، تغییرات آبوهوایی کره زمین به حدی شدید خواهد شد که پیشبینی نتایج آن امکانپذیر نیست.
ژاراد میگوید از آنجایی که تاکنون بیش از یک درجه افزایش دما داشتهایم و میزان انتشار آلودگیها به شکلی غیرقابل مهار رو به افزایش است، با شرایطی اضطراری مواجه هستیم. به گفته دانشمندان جهان به واسطه انتشار گازهای ناشی از مصرف سوختهای فسیلی که حرارت را درخود محبوس میکنند، و همچنین به واسطه پدیده طبیعی النینو رو به گرمتر شدن گذاشته است.
معادن جهان در چنگال گرمایش
رابطه گرمایش جهانی و معدنکاری بسیار فراتر از آن چیزی است که تصور میشود. در حقیقت، این ۲ موضوع به طور کامل به یکدیگر وابسته بوده و از هم اثر میپذیرند. البته معدنکاری به طور کلی بر افزایش میانگین دمای کره زمین اثر چندانی ندارد اما معدنکاری در برخی از مناطق خاص و فرآوری محصولات معدنی داستان متفاوتی دارد. ضمن آنکه بسیاری از کارخانههای فرآوری مواد معدنی هنوز از فناوریهای قدیمی و آلاینده استفاده میکنند، معدنکاری در مناطق سفید رنگ و پوشیده از برف کره زمین هم روند افزایش دمای کره زمین را تسریع میکند. دلیل مخالفتهای گسترده نهادهای زیستمحیطی در مقابل فعالیتهای معدنکاری در گرینلند، آلاسکا و مناطق قطبی هم همین موضوع است و به نظر میرسد که در آینده شاهد مخالفتها و اعتراضهای بیشتری خواهیم بود.
اما معدنکاری هم اثرات شدیدی از تغییرات آبوهوایی میپذیرد. این تغییرات هم بر بازارهای جهانی محصولات خاص و هم بر اقتصاد کشورها اثرگذار خواهد بود. در همین هفته جاری بود که احتمال وقوع توفان در ساحل پیلبارای استرالیا (که ناشی از فعالیت پدیده النینو بود)، منجر به تزریق جو روانی به بازار سنگآهن و افزایش اندک قیمت آن بود. چنین پدیدههایی در کوتاهمدت میتوانند موجب ایجاد نوسان در بازارهای جهانی شوند. بهعنوان مثال، انتظار میرود که در ماههای آینده و بهدلیل افزایش بارندگیهای سیلآسا در شیلی و پرو، تولید جهانی مس کاهش یافته و قیمت جهانی آن رشد کند. در طرف مقابل هم با وقوع خشکسالی در فیلیپین و اندونزی، تولید محصولاتی مانند قلع افزایش یافته و قیمتهای آنها سقوط خواهد کرد.
موضوع مهمتر از تغییرات کوتاهمدت، تاثیرات تغییرات بلندمدت آبهوا بر بازارهای معدنی و بهویژه اقتصاد کشورها است. در حال حاضر، بزرگترین کشورهای معدنی جهان مانند شیلی، پرو، ایالات متحده امریکا، استرالیا، فیلیپین، اندونزی، چین، ژاپن، برزیل، کرهجنوبی و افریقای جنوبی در حاشیه اقیانوسها و آبهای آزاد قرار گرفتهاند و در آینده، با بالا آمدن سطح آبها با مشکلات فراوانی برای معدنکاری و حضور در بازارهای جهانی خواهند داشت. به این موضوع باید از کشورهایی مانند روسیه و کانادا نام برد که همانطور که پیش از این گفته شد، تبدیل به امپراتورهای بازارهای معدنی جهان خواهند شد.
منبع :گسترش صمت